RES RUSTICAE

In agris frumentum crescit vere et aestate. Mense Augusto frumentum metitur. Deinde agri arantur et novum frumentum seritur. Qui agros arant ac frumentum serunt et metunt agricolae appellantur. Agricola est vir, cuius negotium est agros colere.

Agricola arans post aratrum ambulat. Aratrum est instrumentum, quo agri arantur. Arator duos validos boves, qui aratrum trahunt, prae se agit.

Quomodo frumentum seritur? Agricola semen manu spargit. Ex parvis seminibus, quae in agros sparsa sunt, frumentum crescit.

Mense Augusto frumentum maturum est. Quomodo metitur frumentum? Falce metitur. Falx est , quo agricola metit.

Quo instrumento arat agricola? Agricola aratro arat. Agricola aratro utitur. Quo instrumento agricola metit? Agricola falce metit. Agricola falce utitur. Quo instrumento agricola serit? Agricola qui serit nullo instrumento utitur, praeter manum.

            Ager, qui multum frumenti aliasve fruges ferre solet, fertilis ese dicit. Italia est terra fertilis, sed multa loca Italiae non arantur nec ullas fruges ferunt praeter herbam. Herba est pecoris pabulum. In campis oves et boves pascuntur. Pecus maioris pretii est quam frumentum; itaque qui pecus pascit plus pecuniam facit quam qui agros colit.

         Frumentum minoris pretii est, quia magna copia frumenti ex Africa in Italiam invehitur. Solum Africa fertile est, nisi aqua caret. Agricolae, qui agros prope Nilum flumen colunt, bis terve in anno metere possunt, Aegyptus enim terra fertilissima est, quia solum eius aqua Nili rigatur.

Agri Iulii, qui sub monte Albano siti sunt, non solum frumentum, sed etiam vites ferunt. Ii agri, in quibus vites crescunt, vineae dicuntur. Fruges vinearum sunt uvae, quae mense Septembri maturae sunt. Ex uvis maturis vinum efficitur.

            Prope montem Albanum est lacus Albanus. Nulla in parte Italiae tot et tantae villae sunt quam circa lacum illum amoenum. Ne in Campania quidem plures villae sunt, quamquam multi Romani in ora maritima eius regionis villas possident; nam plurimi Romani sub urbe Roma habitare malunt, in villis suburbanis.

Iulius aspicit agricolas, qui in agris et in vineis opus faciunt. Agri Iulii non ab ipso domino coluntur, sed a colonis. Colonus est agricola, qui non suos, sed alienos agros colit et mercedem domino solvit pro frugibus agrorum.

Coloni Iulii sunt agricolae validi, qui industrie laborant omnesque ad diem mercedem solvere solent. At hoc anno quidam colonus mercedem nondum solvit. Iulius eum colonum in agro conscipit et “Huc accede, colone!” inquit. Dominus imperat, ut colonus accedat, tum interrogat: “Cur nondum solvisti mercedem, quae ter quaterve abs te poposci? Octingentos sestertios mihi debes. Solve eos! Iulius colono imperat, ut sestertios solvat.

Colonus pallidus prae metu loqui non potest.

Iulius: “Audisne? Impero tibi, ut mercedem solvas! Quin respondes?”

Colonus: “Nulla est mihi pecunia! Ne assem quidem habeo!”

           Iulius: “Nisi hic et nunc solvis mercedem debitam, servis meis imperabo, ut te agris meis pellant. Iam tres menses exspecto, ut ea pecunia mihi solvatur. Etsi vir patiens sum, hic finis est patientiae meae.”

Colonus ad pedes domini se proicit eumque orat, ut patientiam habeat: “Patientiam habe, domine! Noli a me postulare, ut tantum pecuniae statim solvam! Intra duos tresve menses omnia accipies! Octo liberi mihi sunt, quos ipse curare debeo! Intra paucos dies uxor mea novum infantem exspectat. Per omnes deos te oro!”

          Iulius colono imperat, ut taceat atque surgat, tum “Quoniam” inquit “uxor tua gravida est, abi domum! Primum cura, ut uxor et liberi valeant, tum vero labora, ut pecuniam omnem solvas intra finem huius mensis, id est, intra tricesimum diem!”

Colono dimisso, Iulius alios agricolas vocat eosque de rebus rusticis rogitat, ac primum de vineis: “Quomodo vineae se habent hoc anno?”

“Optime”, inquit unus ex agricolis, “Aspice hanc vitem! Tot et tantae uvae magnam vini copiam promittunt, ac vinum bonum futurum esse existimo, nam sol duos iam menses prope cotidie lucet. Nihil enim magis vineis prodest quam sol et calor.”

Iulius: “Sol non ipse per se efficit, ut vinum bonum sit. Vites probe curare oportet. Itaque vos moneo, ut industrie in vineis laboretis. At frumentum quale erit?”

“Non ita bonum”, inquit alter agricola, “Solum nimis siccum est nec rigari possunt agri, quod procul absunt a flumine et a lacu. Item sicca est herba, pecus parum pabuli invenit. Sed scisne, domine, ovem heri paene raptam esse a lupo?”

Iulius: “Quid? Lupusne ovem e grege rapuit?”

Agricola: “Ovis ipsa e grege aberraverat, nec vero lupus ovi nocuit, nam pastor eam in silva repperit atque e dentibus lupi servavit.”

Iulius: “O, pastorem pigerrimum, qui officium suum ita neglexit! Pastoris officium est curare, ne oves aberrent neve silvam petant! Ego vero curabo, ne ille pastor post hac officium neglegat! Pigri ac neglegentes sunt omnes pastores! At ego faciam, ut industrii sint!”

Sed eo ipso tempore  pastor gregem prae se agens e campis revertitur. Cum primum is prope venit, “Optime advenis”, inquit Iulius iratus baculum prae se tenens, “nam verbera meruisti!”

Pator humi se proiciens dominum orat, ne se verberet: “Noli me verberare, domine! Nihil feci!”

Iulius: “At propter hoc ipsum te verberabo, homo nequam, quod nihil fecisti! Officium tuum est curare, ne oves aberrent neve a lupo rapiantur! Preces tibi non prosunt! Prehendite eum, agricolae, et tenete!”

Tum vero, dum pastor territus verbera exspectat, oves, sine pastore relictae, e via in agros aberrant ac frumentum immaturum carpere incipiunt. Agricolae hoc videntes clamant: “Prohibe oves tuas ab agris nostris, pastor!” Tum pastorem mittunt atque celeriter oves in agris sparsas persequuntur.

          Iulius: “Fac ut oves tuas ex agris exeant, pastor!” Tum dominus ridens pastorem currentem aspicit et ad villam revertitur. Iulius, quamquam dominus severus existimatur, tamen inhumanus non est.

GRAMMATICA LATINA

Coniunctivus. Tempus praesens activum

I. Verbum amo, amavi, amatum (I)

singularis	pluralis
I.        intr-e-m II.       intr-e-s III.      intr-e-t	intr-e-mus      intr-e-tis      intr-e-nt

II. Verbum taceo, tacui, tacitum (II)

            tace-a-m, tace-a-s, tace-a-t, tace-a-mus, tace-a-tis, tace-a-nt

III. Verbum claudo, claudi, clausum (III)

            claud-a-m, claud-a-s, claud-a-t, claud-a-mus, claud-a-tis, claud-a-nt

IV. Verbum audio, audivi, auditum (IV)

            audi-a-m, audi-a-s, audi-a-t, audi-a-mus, audi-a-tis, audi-a-nt

Alia verba:

sum, fui,- (irr.): sim, sis, sit, simus, sitis, sint

possum, potui, - (irr.): possim, possis, possit, possimus, possitis, possint

volo, volui, - (irr.): velim, velis, velit, velimus, velitis, velint

nolo, nolui, - (irr.): nolim, nolis…

malo, malui, - (irr.): malim, malis…

eo, i(v)i, itum (irr): eam, eas, eat, eamus, eatis, eant

Excempla:

Dominus: “Intra, serve! Claude forem! Tace et audi!” Dominus servo imperat, ut intret, forem claudat, taceat et audiat.

Dominus discipulum monet, ut studiosus sit, cogitet et respondeat.

Coniunctivus. Tempus praesens passivum

            audi-a-r, audi-a-ris, audi-a-tur… et sic omnia verba.

ARIÓN

       

       

            Arión fue un músico legendario, que se supone vivió en el siglo VII a. C., y nació en la isla de Lesbos. La leyenda cuenta que fue salvado de morir ahogado por un delfín, y así aparece en frecuentes representaciones artísticas. Era una tradición griega que los delfines salvaban a los naúfragos. En la leyendas de Arión se encuentran características propias de los músicos griegos de la mitología, como Orfeo, que también se dice que atraía a los animales cuando tañía su instrumento.

         Arion, nobilissimus sui termporis fidicen, ex Italia in Graeciam navigabat, magnasque divitias secum habebat. Nautae navis, qua Arion vehebatur, illi homini diviti invidebant et eum necare constituerunt. Ille vero, consilio eorum cognito, pecuniam ceterasque res suas nautis dedit, hoc solum orans: “Ecce” inquit “omnia quae possideo iam vestra sunt. Divitias meas habete, parcite vitae! Permittite mihi in patriam reverti! Hoc solum precor!”

Nautae precibus eius permoti sunt et manus quidem ab eo abstinuerunt. Sed tamen iusserunt eum statim in mare desilire! Ibi homo territus, iam de vita sua desperans, hoc nautis oravit: “Permittite mihi” inquit “fides capere et ante mortem carmen canere” Id nautae ei permiserunt.

Ille igitur, pulchre vestitus et ornatus, in puppi stans carmen clara voce ad fides cecinit. Ut Orpheus cantu suo feras ad se alliciebat, ita tunc Arion pisces ad navem allexit. Postremo autem, cum finem carminis fecit, in mare desiluit.

Tum vero nova et mira res accidit: delphinus, canto allectus, repente hominem natantem subiit eumque in dorso suo sedentem vexit et in litore Graeciae salvum exposuit. Inde Arion protinus Corinthum petivit, ubi regem Periandrum, amicum suum, adiit eique rem, sicut acciderat, narrravit. Rex haec non credidit, et Arionem sicut hominem fallacem custodiri iussit.

Postquam vero nautae Corinthum venerunt, rex eos interrogavit: “Scitisne” inquit “ubi est Arion et quid facit?” Nautae responderunt hominem in terram Italiam abiisse eumque illic bene vivere, aures animosque hominum cantu suo delectare atque magnum lucrum facere.

            Dum nautae haec falsa narrabant, Arion repente cum fidibus ornamentique, cum quibus se in mare iecerat, apparuit. Nautae stupentes protinus maleficium suum confessi sunt.

VOCABULA

animus, -i (m.).- espíritu, alma                                      protinus.- rápidamente

Arion, Arionis (m.).- Arión                                           repente.- inesperadamente

cantus, -us (m.).- canto                                                sicut.- como

carmen, carminis (n.).- canción

consilium, -i (n.).- plan

Corinthus, -i (m.).- Corinto

delphinus, -i (m.).- delfín

divitiae, -arum (f.).- riquezas

dorsum, -i (n.).- dorso, espalda

fides, -ium (f.).- lira, cítara

fidicen, fidicinis (m.).- citaredo, músico

lucrum, -i (n.).- ganancia

maleficium, -i (n.).- delito

Orpheus, -i (m.).- Orfeo

Periander, Periandri (m.).- Periandro

prex, precis (f.).- ruego

abstineo, abstinui, abstentum (II).- mantener lejos o separado

accido, accidi, accesum (III).- suceder

allicio, allexi, allectum (III).- atraer

appareo, apparui, apparitum (II).- aparecer

cano, cecini, cantum (III).- cantar

capio, cepi, captum (III).- tomar, coger

cognosco, cognovi, cognitum (III).- conocer

credo, credidi, creditum (III).- creer

custodio (IV).- vigilar

desilio, desilui, - (IV).- saltar

despero (I).- desesperar(se)

expono, exposui, expositum (III).- dejar, abandonar

invideo, invidi, invisum (II).- envidiar

oro (I).- pedir

parco, peperci, - (III).- perdonar (+ gen.)

permitto, permisi, permissum (III).- permitir

precor, precatus sum (I).- rogar

scio, sci(v)i, scitum (IV).- saber

stupeo, stupui, - (II).- quedarse estupefacto

sub-eo, sub-ii, sub-itum (irr.).- ponerse debajo de (+acc.)

veho, vexi, vectum (III).- llevar

dives, divitis.- rico

fallax, fallacis.- mentiroso

            nobilis, -e.- noble, famoso

Labyrinthus et Minotaurus

        Quintus: “Narra mihi aliquam fabulam, Syra!”

     Syra: “Quam fabulam me tibi narrare vis? Fabulamne de agno et lupo, qui forte ad eundem rivum venerunt? an fabulam de puero, qui cupivit regere equos, qui currum Solis per caelum trahunt?”

     Tacente Quinto, Syra pergit: “An cupis audire fabulam de Achille, duce Graecorum, qui Hectorem, ducem Troianorum, interfecit…?”

        Quintus: “Omnes istas fabulas antiquas saepe audivi! Narra mihi fabulam de aliquo terribile monstro!”

       “Narrabo tibi fabulam de Theseo et Minotauro” inquit Syra, et sic narrare incipit:

     “In insula Creta olim vivebat terribile monstrum, nomine Minotaurus, cui caput tauri, corpus viri erat. Minotraurus in magno labyrintho habitabat.”

        Quintus: “Quid est labyrinthus?”

        Syra: “Labyrinthus est magnum aedificium, quod frecuentibus muris in plurimas partes dividuntur. Nemo illinc exire potest, etsi ianua patet. Labyrinthus ille, in quo Minotaurus inclusus tenebatur, a Daedalo, viro Atheniensi, aedificatus erat.”

        “Minotaurus nihil praeter homines vivos edebat. Itaque multi adulescentes virginesque quotannis Athenis in Cretam mittebantur, qui omnes in labyrintho a monstro illo ferocissimo vorabantur. Navis, qua Athenienses illuc vehebantur, vela atra gerebat, nam eo colore significatur mors.”

        Quintus: “Quam ob rem tot Athenienses ad mortem certam mittebantur?”

        Syra: “Rex Minos, qui tum Cretam regebat, paucis annis ante urbem Athenas bello expugnaverat. Post expugnationem urbis Minos, cupidus auri atque sanguinis, non modo magnam pecuniam, sed etiam homines vivos ab Atheniensibus postulaverat.”

       “Eo tempore princeps Theseus, vir patriae amans atque gloriae cupidus, Minotaurum necare constituit. Itaque una cum cetreris Atheniensibus navem conscendit et in Cretam profectus est. Ibi rex Minos eum in labyrinthum duci iussit.”

      “Minos autem filiam virginem habebat, cui Ariadna nomen erat. Illa, cum primum Theseum conspexit, eum adamavit constituitque eum servare.”

     “Ariadna igitur, antequam Theseus labyrinthum intravit, ad eum accessit et sic loqui coepit: “Contra Minotaurum ego tibi ferre auxilium non possum…” “Dei” inquit Theseus “mihi auxilium ferent contra illum. Hodie certe Minotaurum occidam et cives meos ab illo monstro terribili servabo. Bonum gladium gero. Ad pugnam paratus sum. Tum Ariadna “Hoc non dubito” inquit, “sed quomodo exitum labyrinthi postea reperies? Ego vero auxilium tibi feram: ecce filum longum a Daedalo factum, quod tibi viam monstrabit.” Haec dicens Ariadna Theseo filum dedit. Atque Theseus “Opperire me” inquit “hic ad ianuam. Noli timere! Ego mortem non timeo. Brevi tempore huc redibo. In patriam meam te ducam nec umquam te relinquam. Hoc tibi polliceor.”

        “Tum Theseus, filum Ariadnae post se trahens, labyrinthum intravit ac sine mora Minotaurum in medio labyrintho exspectantem petivit, quem post brevem pugnam gladio occidit.”

        “Minotauro occiso, Theseus, filum Ariadnae sequens, exitum labyrinthi facile repperit. Ita Theseus ob amorem patriae cives suos ab illo monstro saevissimo servavit.”

          “Haec sunt quae narrantur de nece Minotauri.”

          Quintus: “Perge narrare de Theseo et Ariadna, Syra. Nonne illa Theseum secuta est?”

       Syra: “Theseus e labyrintho exiens “Minotaurus” inquit “occisus est. Laetamini, cives mei! Videte gladium meum cruentum! Sequimini me ad portum! Ibi navis parata est.” Tum Ariadnam conspiciens “Et tu” inquit “sequere me! Proficiscere mecum Athenas!” Ariadna, quae nihil magis cupiebat, “Parata sum ad fugam” inquit, atque sine mora navem Thesei conscendit.”

          “Theseus navem solvit et cum filia regis navigavit Naxum; ibi vero nocte Ariadnam dormientem reliquit atque Naxo profectus est. Mane Ariadna e somno excitata amicum in litore quaesivit neque eum repperit.”

“Puella misera a litore in altum saxum ascendit, unde prospiciens navem Thesei procul in mare vidit. Tum, etsi vox eius a nullo audiri poterat, Ariadna amicum suum fugientem vocavit: “Theseu! Theseu! Revertere ad me!” neque ullum responsum ei redditum est, praeter vocem ipsius, quae dura saxa rediderunt.”

Quintus: “Cur Theseus amicam ita deseruit?”

Syra: “Tales sunt amantes, mi Quinte. Primum montes auri pollicentur, tum promissa obliviscuntur. Ego quoque deserta sum ab amico meo, qui mihi magnas res pollicitus erat, sed tamen cum alia femina in Graeciam profectus est… Sed redeo ad narrationem fabulam, quam prope oblita sum, dum de aliis rebus loquor.”

“Ariadna Naxi relicta, Theseus ad patriam suam navigabat. Interim pater eius Aegaeus, Atheniensium rex, ab alto saxo in mare prospiciebat. Brevi navis filii in conspectum venit. Sed navis rediens eadem vela atra gerebat quam abiens gesserat: Theseus enim post mortem Minotauri vela mutare oblitus erat! Itaque Aegaeus, qui mortem filii eo colore significari credebat, sine mora se de saxo in mare iecit, quod a nomine eius etiam nunc mare Aegaeum vocatur. Post mortem regis Aegaei, filius eius Theseus rex Atheniensium factus est. Ille multos annos Athenas magna cum gloria rexit.”

Quintus: “Profecto nullam gloriam habet ille, qui amicam deseruit et causa mortis patris fuit! Sed quid fecit Minos, postquam Theseus cum filia eius fugit? Nonne rex eos persecutus est?”

Syra: “Certe rex Theseum et Ariadnam persecutus est, sed navis Thesei nimis celeris fuit. Minus, quamquam celeriter navigavit, non tam celer fuit quam Theseus neque eum fugientem consequi potuit.”

His verbis Syra finem narrationis facit. Quintus fessus oculos claudit.

            GRAMMATICA LATINA

            Preteritum plusquamperfectum activum

-era- ponitur inter pulsav-, iacu-, scrips-, dormiv-, fu-…, et -m, -s, -t, -mus, -tis, -nt.

            Exempla:

            I. narro, narravi, narratum

singularis	pluralis
I.       narrav-era-m II.      narrav-era-s III.     narrav-era-t	narrav-era-mus    narrav-era-tis    narrav-era-nt

          II. iaceo, iacui, iacitum: iacu-era-m, iacu-era-s, iacu-era-t, iacu-era-mus...

          III. scribo, scripsi, scriptum: scrips-era-m, scrips-era-s, scrips-era-t, scrips-era-mus…

          IV. dormio, dormivi, dormitum: dormiv-era-m, dormiv-era-s, dormiv-era-t…

          sum fui, -: fu-era-m, fu-era-s, fu-era-t, fu-era-mus, fu-era-tis, fu-era-nt

         fero, tuli, latum: tul-era-m, tul-era-s, tul-era-t, tul-era-mus, tul-era-tis, tul-era-nt; et sic omnia verba.

            Exempla:

            Iulius heri Marcum punivit, quod malus discipulus fuerat: in schola dormiverat, male recitaverat nec magistro paruerat.

            Theseus, qui alios monstros iam necaverat, Minotaurum quoque necare constituit. Ariadna, quae cum Theseo fugere constituerat, navem conscendit.

            Praeteritum plusquamperfectum passivum

            Participium perfectum passivum (ut laudatus, doctus, creditus, auditus) ponitur ante eram, eras, erat, eramus, eratis, erant.

            Exempla:

            I. laudo, laudavi, laudatum

singularis	pluralis
I.       laudatus/a/um eram II.      laudatus/a/um eras III.    laudatus/a/um erat	laudati/ae/a eramus laudati/ae/a eratis laudati/ae/a erant

   

II. doceo, docui, doctum: doctus eram… docti eramus… et cetera

III. credo, credidi, creditum: creditus eram… crediti eramus… et cetera

IV. audio, audivi, auditum: auditus eram… auditi eramus… et cetera

fero, tuli, latum: latus eram… lati eramus… et sic multa verba.

Exempla:

Labyrinthus, in quo Minotaurus inclusus tenebatur, a Daedalo aedificatus erat.

Navis Thesei vela atra gerebat, nam Theseus vela mutare oblitus erat.

VOCABULA

aedificium, -i (n.).- edificio                                Aegaeus, -i (m.).- Egeo

agnus, -i (m.).- cordero                                     Achilles, -is (m.).- Aquiles

aurum, -i (n.).- oro                                            Ariadna, -ae (f.).- Ariadna

auxilium, -i (n.).- auxilio                                     Athenae, -arum/-um (f.).- Atenas

bellum, -i (n.).- guerra                                       Creta, -ae (f.).- Creta

civis, -is (m.).- ciudadano                                  Daedalus, -i (m.).- Dédalo

conspectus, -us (m.).- vista                                Hector, Hectoris (m.).- Héctor

currus, -i (m.).- carro                                         Minos, Minois (m.).- Minos

exitus, -us (m.).- salida                                       Minotaurus, -i (m.).- Minotauro

expugnatio, expugnationis (f.).- conquista            Theseus, -i (m.).- Teseo

fabula, -ae (f.).- leyenda, cuento

filum, -i (n.).- hilo                                                an.- o

finis, -is (m.).- fin                                                 etsi.- aunque

fuga, -ae (f.).- huida                                             vero.- pero

gloria, -ae (f.).- gloria, prestigio                                                 

labyrinthus, -i (m.).- laberinto

litus, litoris (n.).- playa, costa

modus, -i (m.).- modo

monstrum, -i (n.).- monstruo

mora, -ae (f.).- tardanza, demora

mors, mortis (f.).- muerte

murus, -i (m.).- muro, pared

narratio, narrationis (f.).- narración

nex, necis (f.).- muerte

princeps, principis (m.).- príncipe

responsum, -i (n.).- respuesta

rex, regis (m.).- rey

rivus, -i (m.).- río, corriente

saxum, -i (n.).- roca

taurus, -i (m.).- toro

timor, timoris (m.).- miedo

urbs, urbis (f.).- ciudad

Aegaeus, -a, -um.- Egeo

celer, celeris, celere.- veloz

certus, -a, -um.- seguro, -a

cruentus, -a, -um.- cruento, -a, sangriento

cupidus, -a, -um.- deseoso, -a, ávido

ferox, ferocis.- feroz

frequens, frequentis.- numeroso, -a

ingens, ingentis.- enorme

plurimi, -ae, -a.- muchos, -as

saevus, -a, -um.- cruel

talis, -e.- tal

terribilis, -e.- terrible

tot.- tantos, -as

celeriter.- rápidamente

facile.- fácilmente

forte.- casualmente

hinc.- de aquí, desde aquí

hodie.- hoy

huc.- acá, hacia aquí

ibi.- allí

illinc.- de allí, desde allí

illuc.- allá, hacia allí

interim.- mientras tanto

iterum.- otra vez

olim.- hace tiempo

postea.- después

quotannis.- cada año

sic.- así

contra (acc.).- contra

praeter (acc.).- excepto; además de

accedo, accessi, accessum (III).- acercarse

adamo (I).- amar, enamorarse de

aedifico (I).- edificar, construir

a-scendo, a-scendi, a-scensum (III).- subir

coepi, coeptum (def.).- empezar

con-scendo, con-scendi, con-scensum (III).- subir (a un barco)

con-sequor, con-secutus sum (III).- alcanzar

con-spicio, con-spexi, con-spectum (III).- observar

constituo, constitui, constitutum (III).- decidir

cupio, cupi(v)i, cupitum (IV).- desear

desero, deserui, desertum (III).- abandonar

do, dedi, datum (I).- dar

dubito (I).- dudar

fugio, fugi, fugiturus (III).- huir

gero, gessi, gestum (III).- llevar, usar (ropa, armas...)

iacio, ieci, iactum (III).- lanzar

inter-ficio, inter-feci, inter-fectum (III).- matar

laetor (I).- alegrarse

neco (I).- matar

obliviscor, oblitus sum (III).- olvidar

occido, occidi, occissum (III).- matar

opperior, opperitus sum (IV).- esperar

paro (I).- preparar

pateo, patui, - (II).- estar abierto

pergo, perrexi, perrectum (III).- continuar

per-sequor, per-secutus sum (III).- perseguir

peto, petivi, petitum (III).- buscar

polliceor, pollicitus sum (II).- prometer

proficiscor, profectus sum (III).- marchar, partir

pro-spicio, pro-spexi, pro-spectum (III).- mirar

quaero, quaesivi, quaesitum (III).- buscar, inquirir, preguntar

reddo, reddidi, redditum (III).- devolver

rego, rexi, rectum (III).- regir, gobernar

relinquo, reliqui, relictum (III).- dejar, abandonar

reperio, repperi, repertum (III).- encontrar

sequor, secutus sum (III).- seguir, ir detrás

servo (I).- salvar

significo (I).- significar, simbolizar

traho, traxi, tractum (III).- arrastrar

vereor, veritus sum (II).- temer