Quintus: “Narra mihi aliquam
fabulam, Syra!”
Syra: “Quam fabulam me tibi narrare vis? Fabulamne de
agno et lupo, qui forte ad eundem rivum venerunt? an fabulam de puero, qui
cupivit regere equos, qui currum Solis per caelum trahunt?”
Tacente Quinto, Syra pergit: “An cupis audire fabulam de
Achille, duce Graecorum, qui Hectorem, ducem Troianorum, interfecit…?”
Quintus: “Omnes istas fabulas antiquas saepe audivi!
Narra mihi fabulam de aliquo terribile monstro!”
“Narrabo tibi fabulam de Theseo et Minotauro” inquit
Syra, et sic narrare incipit:
“In insula Creta olim vivebat terribile monstrum, nomine
Minotaurus, cui caput tauri, corpus viri erat. Minotraurus in magno labyrintho
habitabat.”
Quintus:
“Quid est labyrinthus?”
Syra: “Labyrinthus est magnum aedificium, quod
frecuentibus muris in plurimas partes dividuntur. Nemo illinc exire potest,
etsi ianua patet. Labyrinthus ille, in quo Minotaurus inclusus tenebatur, a
Daedalo, viro Atheniensi, aedificatus erat.”
“Minotaurus
nihil praeter homines vivos edebat. Itaque multi adulescentes virginesque
quotannis Athenis in Cretam mittebantur, qui omnes in labyrintho a monstro illo
ferocissimo vorabantur. Navis, qua Athenienses illuc vehebantur, vela atra
gerebat, nam eo colore significatur mors.”
Quintus:
“Quam ob rem tot Athenienses ad mortem certam mittebantur?”
Syra:
“Rex Minos, qui tum Cretam regebat, paucis annis ante urbem Athenas bello expugnaverat.
Post expugnationem urbis Minos, cupidus auri atque sanguinis, non modo magnam
pecuniam, sed etiam homines vivos ab Atheniensibus postulaverat.”
“Eo
tempore princeps Theseus, vir patriae amans atque gloriae cupidus, Minotaurum
necare constituit. Itaque una cum cetreris Atheniensibus navem conscendit et in
Cretam profectus est. Ibi rex Minos eum in labyrinthum duci iussit.”
“Minos
autem filiam virginem habebat, cui Ariadna nomen erat. Illa, cum primum Theseum conspexit, eum adamavit
constituitque eum servare.”
“Ariadna igitur, antequam Theseus labyrinthum intravit,
ad eum accessit et sic loqui coepit: “Contra Minotaurum ego tibi ferre auxilium
non possum…” “Dei” inquit Theseus “mihi auxilium ferent contra illum. Hodie
certe Minotaurum occidam et cives meos ab illo monstro terribili servabo. Bonum
gladium gero. Ad pugnam paratus sum. Tum Ariadna “Hoc non dubito” inquit, “sed
quomodo exitum labyrinthi postea reperies? Ego vero auxilium tibi feram: ecce
filum longum a Daedalo factum, quod tibi viam monstrabit.” Haec dicens Ariadna
Theseo filum dedit. Atque Theseus “Opperire me” inquit “hic ad ianuam. Noli
timere! Ego mortem non timeo. Brevi tempore huc redibo. In patriam meam te
ducam nec umquam te relinquam. Hoc tibi polliceor.”
“Tum
Theseus, filum Ariadnae post se trahens, labyrinthum intravit ac sine mora
Minotaurum in medio labyrintho exspectantem petivit, quem post brevem pugnam
gladio occidit.”
“Minotauro
occiso, Theseus, filum Ariadnae sequens, exitum labyrinthi facile repperit. Ita
Theseus ob amorem patriae cives suos ab illo monstro saevissimo servavit.”
“Haec sunt quae narrantur de nece Minotauri.”
Quintus: “Perge narrare de Theseo et Ariadna, Syra. Nonne
illa Theseum secuta est?”
Syra: “Theseus e labyrintho exiens “Minotaurus” inquit
“occisus est. Laetamini, cives mei! Videte gladium meum cruentum! Sequimini me
ad portum! Ibi navis parata est.” Tum Ariadnam conspiciens “Et tu” inquit
“sequere me! Proficiscere mecum Athenas!” Ariadna, quae nihil magis cupiebat,
“Parata sum ad fugam” inquit, atque sine mora navem Thesei conscendit.”
“Theseus navem solvit et cum filia regis navigavit Naxum;
ibi vero nocte Ariadnam dormientem reliquit atque Naxo profectus est. Mane
Ariadna e somno excitata amicum in litore quaesivit neque eum repperit.”
“Puella misera a litore in altum saxum ascendit, unde prospiciens navem Thesei procul in mare vidit. Tum, etsi vox eius a nullo audiri poterat, Ariadna amicum suum fugientem vocavit: “Theseu! Theseu! Revertere ad me!” neque ullum responsum ei redditum est, praeter vocem ipsius, quae dura saxa rediderunt.”
Quintus: “Cur Theseus amicam ita deseruit?”
Syra:
“Tales sunt amantes, mi Quinte. Primum
montes auri pollicentur, tum promissa obliviscuntur. Ego
quoque deserta sum ab amico meo, qui mihi magnas res pollicitus erat, sed tamen
cum alia femina in Graeciam profectus est… Sed redeo ad narrationem fabulam,
quam prope oblita sum, dum de aliis rebus loquor.”
“Ariadna Naxi relicta, Theseus ad patriam suam
navigabat. Interim pater eius Aegaeus, Atheniensium rex, ab alto saxo in mare
prospiciebat. Brevi navis filii in conspectum venit. Sed navis rediens eadem
vela atra gerebat quam abiens gesserat: Theseus enim post mortem Minotauri vela
mutare oblitus erat! Itaque Aegaeus, qui mortem filii eo colore significari
credebat, sine mora se de saxo in mare iecit, quod a nomine eius etiam nunc mare Aegaeum vocatur. Post mortem regis
Aegaei, filius eius Theseus rex Atheniensium factus est. Ille
multos annos Athenas magna cum gloria rexit.”
Quintus:
“Profecto nullam gloriam habet ille, qui amicam deseruit et causa mortis patris
fuit! Sed quid fecit
Minos, postquam Theseus cum filia eius fugit? Nonne rex eos persecutus est?”
Syra: “Certe rex Theseum et Ariadnam persecutus est,
sed navis Thesei nimis celeris fuit. Minus, quamquam celeriter navigavit, non
tam celer fuit quam Theseus neque eum fugientem consequi potuit.”
His verbis Syra finem narrationis facit. Quintus
fessus oculos claudit.
GRAMMATICA LATINA
Preteritum
plusquamperfectum activum
-era- ponitur inter pulsav-, iacu-, scrips-,
dormiv-,
fu-…,
et -m,
-s,
-t,
-mus,
-tis,
-nt.
Exempla:
I. narro,
narravi, narratum
singularis
|
pluralis
|
I. narrav-era-m
II. narrav-era-s
III. narrav-era-t
|
narrav-era-mus
narrav-era-tis
narrav-era-nt
|
II. iaceo, iacui, iacitum: iacu-era-m,
iacu-era-s, iacu-era-t, iacu-era-mus...
III.
scribo, scripsi, scriptum: scrips-era-m,
scrips-era-s, scrips-era-t, scrips-era-mus…
IV.
dormio, dormivi, dormitum: dormiv-era-m,
dormiv-era-s, dormiv-era-t…
sum fui, -: fu-era-m,
fu-era-s, fu-era-t, fu-era-mus, fu-era-tis, fu-era-nt
fero, tuli, latum:
tul-era-m, tul-era-s, tul-era-t, tul-era-mus, tul-era-tis, tul-era-nt; et
sic omnia verba.
Exempla:
Iulius
heri Marcum punivit, quod malus discipulus fuerat: in schola dormiverat, male
recitaverat nec magistro paruerat.
Theseus,
qui alios monstros iam necaverat, Minotaurum quoque necare constituit. Ariadna,
quae cum Theseo fugere constituerat, navem conscendit.
Praeteritum plusquamperfectum passivum
Participium
perfectum passivum (ut laudatus, doctus, creditus, auditus)
ponitur ante eram, eras, erat, eramus, eratis, erant.
Exempla:
I. laudo,
laudavi, laudatum
singularis
|
pluralis
|
I. laudatus/a/um
eram
II. laudatus/a/um eras
III. laudatus/a/um
erat
|
laudati/ae/a eramus
laudati/ae/a eratis
laudati/ae/a erant
|
II.
doceo,
docui, doctum: doctus eram… docti eramus… et cetera
III.
credo,
credidi, creditum: creditus eram… crediti eramus… et cetera
IV.
audio,
audivi, auditum: auditus eram… auditi eramus… et cetera
fero, tuli, latum: latus eram… lati
eramus… et sic multa verba.
Exempla:
Labyrinthus,
in quo Minotaurus inclusus tenebatur, a Daedalo aedificatus erat.
Navis
Thesei vela atra gerebat, nam Theseus vela mutare oblitus erat.
VOCABULA
aedificium,
-i (n.).- edificio Aegaeus,
-i (m.).- Egeo
agnus,
-i (m.).- cordero Achilles,
-is (m.).- Aquiles
aurum,
-i (n.).- oro Ariadna,
-ae (f.).- Ariadna
auxilium,
-i (n.).- auxilio Athenae,
-arum/-um (f.).- Atenas
bellum,
-i (n.).- guerra Creta,
-ae (f.).- Creta
civis,
-is (m.).- ciudadano Daedalus,
-i (m.).- Dédalo
conspectus,
-us (m.).- vista Hector,
Hectoris (m.).- Héctor
currus,
-i (m.).- carro Minos,
Minois (m.).- Minos
exitus,
-us (m.).- salida Minotaurus,
-i (m.).- Minotauro
expugnatio,
expugnationis (f.).- conquista Theseus,
-i (m.).- Teseo
fabula,
-ae (f.).- leyenda, cuento
filum,
-i (n.).- hilo an.- o
finis,
-is (m.).- fin etsi.- aunque
fuga,
-ae (f.).- huida vero.- pero
gloria,
-ae (f.).- gloria, prestigio
labyrinthus,
-i (m.).- laberinto
litus,
litoris (n.).- playa, costa
modus,
-i (m.).- modo
monstrum,
-i (n.).- monstruo
mora,
-ae (f.).- tardanza, demora
mors,
mortis (f.).- muerte
murus,
-i (m.).- muro, pared
narratio,
narrationis (f.).- narración
nex,
necis (f.).- muerte
princeps,
principis (m.).- príncipe
responsum,
-i (n.).- respuesta
rex,
regis (m.).- rey
rivus,
-i (m.).- río, corriente
saxum,
-i (n.).- roca
taurus,
-i (m.).- toro
timor,
timoris (m.).- miedo
urbs,
urbis (f.).- ciudad
Aegaeus,
-a, -um.- Egeo
celer,
celeris, celere.- veloz
certus,
-a, -um.- seguro, -a
cruentus,
-a, -um.- cruento, -a, sangriento
cupidus,
-a, -um.- deseoso, -a, ávido
ferox,
ferocis.- feroz
frequens,
frequentis.- numeroso, -a
ingens,
ingentis.- enorme
plurimi,
-ae, -a.- muchos, -as
saevus, -a, -um.- cruel
talis, -e.- tal
terribilis, -e.- terrible
tot.- tantos, -as
celeriter.- rápidamente
facile.- fácilmente
forte.- casualmente
hinc.- de aquí, desde aquí
hodie.- hoy
huc.- acá, hacia aquí
ibi.- allí
illinc.- de allí, desde allí
illuc.- allá, hacia allí
interim.- mientras tanto
iterum.- otra vez
olim.- hace tiempo
postea.- después
quotannis.- cada año
sic.- así
contra
(acc.).- contra
praeter
(acc.).- excepto; además de
accedo, accessi, accessum
(III).- acercarse
adamo (I).- amar, enamorarse de
aedifico
(I).- edificar, construir
a-scendo,
a-scendi, a-scensum (III).- subir
coepi,
coeptum (def.).- empezar
con-scendo,
con-scendi, con-scensum (III).- subir (a un barco)
con-sequor,
con-secutus sum (III).- alcanzar
con-spicio,
con-spexi, con-spectum (III).- observar
constituo,
constitui, constitutum (III).- decidir
cupio,
cupi(v)i, cupitum (IV).- desear
desero,
deserui, desertum (III).- abandonar
do,
dedi, datum (I).- dar
dubito
(I).- dudar
fugio,
fugi, fugiturus (III).- huir
gero,
gessi, gestum (III).- llevar, usar (ropa, armas...)
iacio,
ieci, iactum (III).- lanzar
inter-ficio,
inter-feci, inter-fectum (III).- matar
laetor (I).- alegrarse
neco (I).- matar
obliviscor, oblitus sum
(III).- olvidar
occido,
occidi, occissum (III).- matar
opperior,
opperitus sum (IV).- esperar
paro
(I).- preparar
pateo,
patui, - (II).- estar abierto
pergo,
perrexi, perrectum (III).- continuar
per-sequor, per-secutus sum
(III).- perseguir
peto, petivi, petitum (III).- buscar
polliceor, pollicitus sum
(II).- prometer
proficiscor, profectus sum
(III).- marchar, partir
pro-spicio, pro-spexi,
pro-spectum (III).- mirar
quaero,
quaesivi, quaesitum (III).- buscar, inquirir, preguntar
reddo,
reddidi, redditum (III).- devolver
rego,
rexi, rectum (III).- regir, gobernar
relinquo,
reliqui, relictum (III).- dejar, abandonar
reperio,
repperi, repertum (III).- encontrar
sequor,
secutus sum (III).- seguir, ir detrás
servo
(I).- salvar
significo
(I).- significar, simbolizar
traho,
traxi, tractum (III).- arrastrar
vereor,
veritus sum (II).- temer


No hay comentarios:
Publicar un comentario